2011-nji ýylda ýer titremesi we sunami Fukuşima Daýiçi 1-den 3-e çenli reaktor ýadrosynyň eremegine täsir etdi. Betbagtçylykdan bäri, TEPCO reaktoryň ýadrosyny sowatmak we hapalanan suwy dikeltmek üçin 1-den 3-e çenli enjamlaryň gämilerine suw goýmagy dowam etdirýär we 2021-nji ýylyň mart aýyna çenli 1,25 million tonna hapalanan suw saklanýar we her gün 140 tonna goşulýar.
2021-nji ýylyň 9-njy aprelinde governmentaponiýanyň hökümeti esasan Fukuşima Daýiçi atom elektrik stansiýasyndan ýadro lagymlaryny deňze çykarmak kararyna geldi. 13-nji aprelde governmentaponiýanyň hökümeti degişli ministrler ýygnagyny geçirdi we resmi taýdan karar berdi: Fukuşima Birinji atom elektrik stansiýasyndan millionlarça tonna ýadro kanalizasiýasy süzülip, 2023-nji ýyldan soň akdyrylar. Japaneseapon alymlary Fukuşimanyň töweregindäki deňziň diňe ýerli balykçylaryň ýaşamagy üçin däl, eýsem Pacificuwaş ummanyň bir bölegi hem bolandygyny bellediler. Nuclearadro kanalizasiýasynyň deňze akmagy dünýädäki balyklaryň göçmegine, ummanyň balykçylygyna, adam saglygyna, ekologiýa howpsuzlygyna we beýleki taraplara täsir eder, şonuň üçin bu mesele diňe Japanaponiýanyň içerki meselesi däl, eýsem global deňiz ekologiýasy we daşky gurşaw howpsuzlygy bilen baglanyşykly halkara mesele.
2023-nji ýylyň 4-nji iýulynda Halkara Atom Energiýasy Guramasy resmi web sahypasynda agentligiň Japanaponiýanyň ýadro bilen hapalanan suw akym meýilnamasynyň halkara howpsuzlyk standartlaryna laýyk gelýändigine ynanýandygyny mälim etdi. 7-nji iýulda Japanaponiýanyň Atom Energiýasyny Düzgünleşdirmek Guramasy Fukuşima ilkinji ýadro elektrik stansiýasynyň hapalanan suw akabalary Tokionyň elektrik elektrik kompaniýasyna “kabul ediş şahadatnamasyny” berdi. 9-njy awgustda Hytaýyň Birleşen Milletler Guramasyna we Wenadaky beýleki halkara guramalaryna hemişelik wekiliýeti öz web sahypasynda ucaponiýada Fukuşima Daýiçi atom elektrik stansiýasy heläkçiliginden ýadro bilen hapalanan suwy ýok etmek boýunça iş kagyzy (learadro ýaraglaryny ýaýratmazlyk baradaky 11-nji syn konferensiýasynyň ilkinji taýýarlyk mejlisine iberildi) neşir etdi.
2023-nji ýylyň 24-nji awgustynda sagat 13: 00-da Japanaponiýanyň Fukuşima Daiçi atom elektrik stansiýasy ýadro hapalanan suwlary deňze akdyryp başlady.
Nuclearadro hapa suwlarynyň deňze akmagy howpy ：
1.Radioaktiw hapalanma
Ucadro hapa suwlarynda tritium, strontium, kobalt we ýod ýaly radioizotoplar ýaly radioaktiw materiallar bar. Bu radioaktiw materiallar radioaktiw bolup, deňiz durmuşyna we ekosistemalara zyýan ýetirip biler. Iýmit zynjyryna deňiz organizmleriniň siňdirilmegi ýa-da göni siňdirilmegi arkaly girip bilerler, netijede deňiz önümleri arkaly adamyň kabul edilmegine täsir edip bilerler.
2. Ekosistemanyň täsiri
Okean köp biologiki ilat we ekologiki prosesler biri-birine bagly çylşyrymly ekosistemadyr. Nuclearadro hapa suwlarynyň akmagy deňiz ekosistemalarynyň deňagramlylygyny bozup biler. Radioaktiw materiallaryň çykmagy, mutasiýa, deformasiýa we deňiz durmuşynyň köpelmegine sebäp bolup biler. Şeýle hem merjen gaýalary, deňiz otlary, deňiz ösümlikleri we mikroorganizmler ýaly möhüm ekosistema komponentlerine zyýan berip biler, bu bolsa öz gezeginde tutuş deňiz ekosistemasynyň saglygyna we durnuklylygyna täsir edip biler.
3. Azyk zynjyrynyň geçirilmegi
Nuclearadro hapa suwlaryndaky radioaktiw materiallar deňiz organizmlerine girip, iýmit zynjyryndan beýleki organizmlere geçip biler. Bu iýmit zynjyrynda radioaktiw materiallaryň kem-kemden ýygnanmagyna sebäp bolup biler, netijede balyk, deňiz süýdemdirijileri we guşlar ýaly iň ýokary ýyrtyjylaryň saglygyna täsir edip biler. Adamlar bu radioaktiw maddalary hapalanan deňiz önümlerini iýmek arkaly kabul edip bilerler, bu bolsa saglyga howp salýar.
4. Hapalanmagyň ýaýramagy
Nuclearadro hapa suwlary okeana dökülenden soň, radioaktiw materiallar ummanyň akymlary bilen ummanyň has giň meýdanyna ýaýrap biler. Bu, has köp deňiz ekosistemalaryny we adam jemgyýetlerini radioaktiw hapalanmalara täsir edip biler, esasanam ýadro desgalaryna ýa-da zyňyndy ýerlerine ýanaşyk ýerlerde. Hapalanmagyň ýaýramagy milli serhetlerden geçip, halkara daşky gurşaw we howpsuzlyk meselesine öwrülip biler.
5. Saglyk üçin howp
Nuclearadro hapa suwlaryndaky radioaktiw maddalar adam saglygyna howp salýar. Radioaktiw materiallar bilen iýmitlenmek ýa-da aragatnaşyk, radiasiýa täsirine we rak, genetiki zeper we köpeliş problemalary ýaly saglyk meselelerine sebäp bolup biler. Zyňyndylary berk gözegçilikde saklap boljakdygyna garamazdan, uzak möhletli we jemlenen radiasiýa täsiri adamlara saglyga howp abandyryp biler.
Japanaponiýanyň hereketleri, adamyň ýaşamagy üçin daşky gurşawa we çagalarymyzyň geljegine gönüden-göni täsir edýär. Bu jogapkärçiliksiz we biperwaý hereket ähli hökümetler tarapyndan ýazgarylar. Häzirki wagta çenli köp sanly ýurt we sebit ýapon harytlarynyň importyny gadagan edip başlady we Japanaponiýa özüni gaýanyň üstünden basdy. Cancereriň düwnük keseliniň awtory - Japanaponiýa.
Iş wagty: Awgust-26-2023