habarlar

Kislorod bejergisi häzirki zaman lukmançylygynda iň köp ulanylýan usullaryň biridir, ýöne kislorod bejergisiniň görkezijileri barada henizem ýalňyş pikirler bar we kislorody nädogry ulanmak çynlakaý zäherli reaksiýalara sebäp bolup biler

Dokuma gipoksiýasyna kliniki baha bermek

Dokuma gipoksiýasynyň kliniki görnüşleri dürli-dürli we aýratyn däl, demne, demiň gysmagy, taxikardiýa, dem alyş kynçylyklary, akyl ýagdaýynyň çalt üýtgemegi we aritmiýa ýaly iň görnükli alamatlar bar. Dokumanyň (wisseral) gipoksiýanyň bardygyny kesgitlemek üçin, serum laktaty (işemiýa wagtynda ýokarlanýar we ýürek çykarylyşy azalýar) we SvO2 (ýürek çykarylyşynyň peselmegi, ganazlyk, arterial gipoksemiýa we ýokary metabolik tizligi) kliniki baha bermek üçin peýdalydyr. Şeýle-de bolsa, laktat gipoksiki däl şertlerde ýokarlandyrylyp bilner, şonuň üçin diagnoz diňe laktat beýikligine esaslanyp bilinmez, sebäbi laktat zyýanly çişleriň çalt ösmegi, irki sepsis, metabolik bozulmalar we katekolaminleri kabul etmek ýaly glikoliziň ýokarlanmagy şertlerinde hem ýokarlandyrylyp bilner. Aýratyn organlaryň işlemezligini görkezýän beýleki laboratoriýa gymmatlyklary, ýokary derejeli kreatiniň, troponiniň ýa-da bagyr fermentleri ýaly möhümdir.

Arterial kislorod ýagdaýyna kliniki baha bermek

Sianoz. Sianoz, adatça gipoksiýanyň giçki döwründe ýüze çykýan alamatdyr we gipoksemiýa we gipoksiýa diagnozyny goýmakda köplenç ygtybarsyzdyr, sebäbi ganazlykda we gan aýlanyşygynyň pesliginde bolup bilmez we derisi gara reňkli adamlara sianoz tapmak kyn.

Impulsyň oksimetriýa gözegçiligi. Invaziv däl impuls oksimetriýa gözegçiligi ähli kesellere gözegçilik etmek üçin giňden ulanyldy we çak edilýän SaO2-e SpO2 diýilýär. Impulsyň oksimetriýa gözegçilik prinsipi, näbelli bir maddanyň erginde konsentrasiýasynyň ýagtylygyň siňdirilmegi bilen kesgitlenip bilinjekdigini Billiň kanunydyr. Lightagtylyk islendik dokumadan geçende, dokumanyň elementleri we gany siňýär. Şeýle-de bolsa, her bir ýürek urgusy bilen arterial gan pulsatile akymyny başdan geçirýär we impuls oksimetriýa monitoryna iki tolkun uzynlygynda ýagtylygyň siňdirilişiniň üýtgemelerini kesgitlemäge mümkinçilik berýär: 660 nanometr (gyzyl) we 940 nanometr (infragyzyl). Peseldilen gemoglobiniň we kislorodlanan gemoglobiniň siňdiriş derejesi bu iki tolkun uzynlygynda tapawutlanýar. Pulsatil däl dokumalaryň siňdirilişini aýyrandan soň, kislorodlanan gemoglobiniň umumy gemoglobine garanyňda konsentrasiýasy hasaplanyp bilner.

Impulsyň oksimetriýasyna gözegçilik etmek üçin käbir çäklendirmeler bar. Gandaky bu tolkun uzynlyklaryny siňdirýän islendik madda, gemoglobinopatiýa - karboksihemoglobin we metemoglobinemiýa, metilen gök we käbir genetiki gemoglobin wariantlaryny goşmak bilen ölçeg takyklygyna päsgel berip biler. 660 nanometr tolkun uzynlygynda karboksihemoglobiniň siňdirilmegi kislorodlanan gemoglobiniňkä meňzeýär; 940 nanometr tolkun uzynlygynda gaty az siňdiriş. Şonuň üçin kömürturşy gazy doýgun gemoglobiniň we kislorod bilen doýgun gemoglobiniň otnositel konsentrasiýasyna garamazdan, SpO2 hemişelik galar (90% ~ 95%). Metemoglobinemiýada, gem demir gara ýagda okislenende, metemoglobin iki tolkun uzynlygynyň siňdiriş koeffisiýentlerini deňleşdirýär. Bu, SpO2-de metemoglobiniň has giň konsentrasiýa diapazonynda diňe 83% -den 87% aralygynda üýtgeýär. Bu ýagdaýda arterial gan kislorodyny ölçemek üçin gemoglobiniň dört görnüşini tapawutlandyrmak üçin dört tolkun uzynlygy zerurdyr.

Impulsyň oksimetriýa gözegçiligi ýeterlik pulsatile gan akmagyna baglydyr; Şonuň üçin impulsyň oksimetriýa gözegçiligini şok giperfýuziýasynda ýa-da pulsatsyz ventrikulýar kömek enjamlaryny ulananyňyzda ulanyp bolmaýar (bu ýerde ýürek çykaryşy diňe ýürek çykaryşynyň az bölegini tutýar). Gaty trikuspid regurgitasiýasynda, wena ganyndaky deoksihemoglobiniň konsentrasiýasy ýokarydyr we wenoz ganyň pulsasiýasy ganyň kislorod bilen doýgunlygynyň pes bolmagyna sebäp bolup biler. Gaty arterial gipoksemiýada (SaO2 <75%) takyklyk peselip biler, sebäbi bu usul bu çäkde hiç wagt tassyklanmandyr. Netijede, impulsyň oksimetriýa gözegçiliginiň, gara reňkli adamlaryň ulanýan aýratyn enjamyna baglylykda arterial gemoglobiniň doýgunlygyny 5-10 göterime çenli artdyryp biljekdigine has köp adam düşünýär.

PaO2 / FIO2. PaO2 / FIO2 gatnaşygy (köplenç P / F gatnaşygy diýilýär, 400-den 500 mm Hg aralygynda) öýkeniň adaty kislorod çalşygynyň derejesini görkezýär we bu kontekstde iň peýdalydyr, sebäbi mehaniki howa çalşygy FIO2-ni takyk kesgitläp biler. 300 mm Hg-den pes AP / F gatnaşygy, kliniki taýdan ähmiýetli gaz çalşygynyň näsazlygyny görkezýär, 200 mm Hg-den pes P / F gatnaşygy bolsa gipoksemiýany görkezýär. P / F gatnaşygyna täsir edýän faktorlara howa çalşygy sazlamalary, polo positiveitel ekspirator basyşy we FIO2 degişlidir. FIO2 üýtgemeleriniň P / F gatnaşygyndaky täsiri öýkeniň şikeslenişiniň tebigatyna, aw böleklerine we FIO2 üýtgemeleriniň diapazonyna baglylykda üýtgeýär. PaO2 ýok bolsa, SpO2 / FIO2 amatly alternatiw görkeziji bolup biler.

Alweolýar arterial kislorod bölekleýin basyş (Aa PO2) tapawudy. Aa PO2 diferensial ölçeg, hasaplanan alveolýar kislorod bölek basyşy bilen gaz çalşygynyň netijeliligini ölçemek üçin ulanylýan arterial kislorod bölek basyşynyň arasyndaky tapawutdyr.

Deňiz derejesindäki daşky howadan dem almak üçin “adaty” Aa PO2 tapawudy, 10-25 mm Hg (2,5 + 0,21 x ýaş) aralygynda üýtgeýär. Ikinji täsir ediji faktor FIO2 ýa-da PAO2. Bu iki faktoryň ikisi hem artsa, Aa PO2-de tapawut artar. Sebäbi alveolýar kapilýallarda gaz çalşygy gemoglobiniň kislorod bölünme egrisiniň tekiz böleginde (eňňitinde) ýüze çykýar. Wenoz garyndysynyň şol bir derejesinde garyşyk wena gany bilen arterial ganyň arasyndaky PO2 tapawudy ýokarlanar. Munuň tersine, ýeterlik howa çalşygy ýa-da ýokary belentlik sebäpli alveolýar PO2 pes bolsa, Aa tapawudy adaty ýagdaýdan pes bolar, bu bolsa öýkeniň işlemezliginiň kembaha garalmagyna ýa-da nädogry diagnozyna sebäp bolup biler.

Kislorod görkezijisi. Kislorod indeksini (OI) mehaniki şemalladylýan hassalarda kislorodyň saklanmagy üçin zerur howa çalşygy goldaw güýjüne baha bermek üçin ulanyp bolýar. Ol ortaça howa basyşyny (MAP, sm H2O), FIO2 we PaO2 (mm Hg) ýa-da SpO2 öz içine alýar we 40-dan geçse, ekstrakorporal membrananyň kislorod bejergisi üçin standart hökmünde ulanylyp bilner. Adaty bahasy 4 sm H2O / mm Hg; Cm H2O / mm Hg (1,36) birmeňzeş bahasy sebäpli, bu gatnaşygy habar berende birlikler goşulmaýar.

Uteiti kislorod bejergisiniň görkezijileri
Näsaglar dem almakda kynçylyk çekenlerinde, gipoksemiýa diagnozy goýulmazdan ozal kislorod goşulmagy talap edilýär. Kislorodyň (PaO2) arterial bölek basyşy 60 mm Hg-den pes bolanda, kislorodyň alynmagynyň iň aýdyň görkezijisi arterial kislorod bilen doýma (SaO2) ýa-da periferiýa kislorod bilen doýmak (SpO2) 89% -den 90% -e çenli arterial gipoksemiýa bolup durýar. PaO2 60 mm Hg-den aşak düşende, ganyň kislorod bilen doýmagy ep-esli peselip, arterial kislorodyň ep-esli azalmagyna we dokumanyň gipoksiýasyna sebäp bolup biler.

Arterial gipoksemiýadan başga-da seýrek ýagdaýlarda kislorodyň goşulmagy zerur bolup biler. Agyr ganazlyk, trawma we hirurgiki kritiki hassalar arterial kislorod derejesini ýokarlandyrmak arkaly dokuma gipoksiýasyny azaldyp biler. Kömürturşy gazyndan (CO) zäherlenýän näsaglar üçin kislorodyň goşulmagy gandaky erän kislorodyň mukdaryny köpeldip, gemoglobine bagly CO-ni çalşyp we kislorodlanan gemoglobiniň paýyny artdyryp biler. Arassa kislorod dem alandan soň, karboksihemoglobiniň ýarym ömri 70-80 minut, daşky gurşaw dem alanda ýarym ömri 320 minut. Giperbarik kislorod şertlerinde karboksihemoglobiniň ýarym ömri arassa kislorod dem alandan 10 minutdan gysgaldylýar. Giperbarik kislorod, köplenç ýokary derejeli karboksihemoglobin (> 25%), ýürek işemiýasy ýa-da duýgynyň näsazlygy bolan ýagdaýlarda ulanylýar.

Goldaw maglumatlarynyň ýa-da nädogry maglumatlaryň ýoklugyna garamazdan, beýleki keseller kislorodyň üstüni ýetirip biler. Kislorod bejergisi köplenç toparlaýyn kelle agyry, orak öýjük agyry krizisi, gipoksemiýa, pnewmotoraks we orta amfizema (döş howasynyň siňdirilmegini ýokarlandyrmak) üçin dem alyş kynçylyklaryny ýeňilleşdirmek üçin ulanylýar. Operatiw ýokary kislorodyň hirurgiki ýer ýokançlyklaryny azaldyp biljekdigini görkezýän subutnamalar bar. Şeýle-de bolsa, kislorodyň goşulmagy operasiýadan soňky ýürek bulanmagy / gusmagy azaldana meňzeýär.

Ambulatoriýa kislorod bilen üpjün etmek ukybynyň gowulaşmagy bilen uzak möhletli kislorod bejergisiniň (LTOT) ulanylmagy hem artýar. Uzak möhletli kislorod bejergisini amala aşyrmagyň standartlary eýýäm düşnüklidir. Uzak möhletli kislorod bejergisi köplenç dowamly obstruktiw öýken keseli (COPD) üçin ulanylýar.
Gipoksemiki COPD hassalary barada geçirilen iki gözleg LTOT üçin goldaw maglumatlary berýär. Ilkinji gözleg 1980-nji ýylda geçirilen Gijeki kislorod terapiýasy synagy (NOTT) bolup, hassalar tötänleýin gije (azyndan 12 sagat) ýa-da üznüksiz kislorod bejergisine bellendi. 12 we 24 aýda diňe gijeki kislorod bejergisini alýan hassalarda ölüm derejesi has ýokarydyr. Ikinji synag, 1981-nji ýylda geçirilen Lukmançylyk gözleg geňeşiniň maşgala synagy bolup, hassalar tötänleýin iki topara bölündi: kislorod almadyklar ýa-da günde azyndan 15 sagat kislorod alýanlar. NOTT synagyna meňzeşlikde, anaerob toparynda ölüm derejesi ep-esli ýokarydy. Synaglaryň ikisinde-de iň ýokary bejergini alan we durnukly şertleri bolan PaO2 55 mm Hg-den pes bolan ýa-da 60 mm Hg-dan pes PaO2 bolan polisitemiýa ýa-da öýken ýürek keseli bolan çilim çekmeýän hassalar boldy.

Bu iki synag, günde 15 sagatdan gowrak kislorodyň goşulmagynyň kislorod almazdan has gowudygyny we üznüksiz kislorod bejergisiniň diňe gije bejermekden has gowudygyny görkezýär. Bu synaglaryň hasaba alyş ölçegleri häzirki lukmançylyk ätiýaçlandyryş kompaniýalary we ATS üçin LTOT görkezmelerini işläp düzmek üçin esas bolup durýar. LTOT-yň beýleki gipoksiki ýürek-damar keselleri üçin hem kabul edilendigini çaklamak ýerliklidir, ýöne häzirki wagtda degişli synag synaglarynyň ýoklugy. Recentakynda geçirilen köp merkezli synag, dynç alyş ölçeglerine laýyk gelmeýän ýa-da diňe maşklar sebäpli ýüze çykan gipoksemiýa keseli bolan COPD hassalary üçin kislorod bejergisiniň ölümine ýa-da ýaşaýyş hiline täsirinde hiç hili tapawut tapmady.

Lukmanlar käwagt uky wagtynda gan kislorod bilen doýgunlygynyň peselmegini başdan geçirýän näsaglara gijeki kislorod goşundylaryny belleýärler. Obstruktiw uky apnesi bolan näsaglarda bu çemeleşmäniň ulanylmagyny tassyklaýan takyk subutnama ýok. Obstruktiw uky apnesi ýa-da semizlik gipopneýa sindromy bolan näsaglar üçin gijeki dem almagyň erbet bolmagyna sebäp bolýanlar üçin esasy bejeriş usuly kislorod goşundysy däl-de, invaziv däl polo positiveitel basyş şemalydyr.

Anotherene-de bir göz öňünde tutulmaly mesele howa gatnawy wagtynda kislorodyň goşulmagynyň zerurdygydyr. Söwda uçarlarynyň köpüsi, takmynan 108 mm Hg dem alýan kislorod dartyşlygy bilen, kabinanyň basyşyny 8000 fut deňlige çenli ýokarlandyrýar. Öýken keselleri bolan näsaglar üçin dem alýan kislorod dartgynlylygynyň peselmegi gipoksemiýa sebäp bolup biler. Syýahat etmezden ozal hassalar arterial gan gazyny barlamak ýaly giňişleýin lukmançylyk barlagyndan geçmeli. Patienterdäki näsagyň PaO2 mm 70 mm Hg (SpO2> 95%) bolsa, uçuş wagtynda olaryň PaO2 50 mm Hg-den ýokary bolmagy ähtimal, bu minimal fiziki işjeňlige garşy durmak üçin ýeterlik hasaplanýar. SpO2 ýa-da PaO2 pes hassalar üçin 6 minutlyk pyýada synagy ýa-da gipoksiýa simulýasiýa synagy göz öňünde tutulyp bilner, adatça 15% kislorod dem alýar. Howa syýahaty wagtynda gipoksemiýa ýüze çyksa, kislorodyň kabul edilmegini ýokarlandyrmak üçin burun kanulasy arkaly kislorod ulanylyp bilner.

Kisloroddan zäherlenmegiň biohimiki esaslary

Kislorodyň zäherliligi reaktiw kislorod görnüşleriniň (ROS) öndürilmegi bilen ýüze çykýar. ROS, beloklar, lipidler we nuklein kislotalar bilen täsir edip, gurluşyny üýtgedip, öýjükli zeper ýetirip bilýän, birleşdirilmedik orbital elektronly erkin radikaldyr. Adaty mitokondrial alyş-çalyş döwründe signal molekulasy hökmünde az mukdarda ROS öndürilýär. Immun öýjükleri hem patogenleri öldürmek üçin ROS ulanýar. ROS-da superoksid, wodorod peroksid (H2O2) we gidroksil radikallar bar. Artykmaç ROS elmydama öýjükli gorag funksiýalaryndan ýokary bolup, ölüme ýa-da öýjükleriň zaýalanmagyna sebäp bolar.

ROS öndürýän araçylyk eden zyýany çäklendirmek üçin öýjükleriň antioksidant gorag mehanizmi erkin radikallary zyýansyzlandyryp biler. Superoksid dismutaz superoksidi H2O2-e öwürýär, soňra katalaza we glutation peroksidaza H2O we O2-e öwrülýär. Glutation ROS zeperini çäklendirýän möhüm molekuladyr. Beýleki antioksidant molekulalaryna alfa tokoferol (E witamini), askorbin kislotasy (C witamini), fosfolipidler we sistein degişlidir. Adamyň öýken dokumasynda ýokary öýjükli antioksidantlar we superoksid dismutaz izoenzimler bar, beýleki dokumalar bilen deňeşdirilende kislorodyň köp konsentrasiýasyna sezewar bolanda az zäherlenýär.

Giperoksiýa sebäp bolan ROS ara öýken şikesini iki basgançaga bölmek mümkin. Ilki bilen, alveolýar tipli epitel öýjükleriniň we endotel öýjükleriniň ölmegi, interstisial ödem we alveolalarda eksudatiw neýtrofilleriň dolmagy bilen häsiýetlendirilýän eksudatiw faza bar. Netijede, endotel öýjükleri we 2-nji epitel öýjükleri köpelýär we öň açylan ýerzemin membranasyny ýapýar. Kislorodyň şikeslenişiniň dikeliş döwrüniň aýratynlyklary fibroblastyň köpelmegi we interstisial fibrozdyr, ýöne kapilýar endotel we alveolar epiteli henizem adaty görnüşi saklaýar.
Öpük kislorodynyň zäherlenmesiniň kliniki görnüşleri

Zäherlenmäniň ýüze çykýan derejesi entek belli däl. FIO2 0,5-den az bolanda kliniki zäherlilik köplenç ýüze çykmaýar. Adamzadyň irki gözlegleri takmynan 100% kislorodyň täsiriniň duýgur näsazlyklara, ýürek bulanma we bronhitlere sebäp bolup biljekdigini, şeýle hem öýkeniň kuwwatyny, öýkeniň ýaýramagynyň kuwwatyny, öýkeniň laýyklygyny, PaO2 we pH-ni peseldip biljekdigini ýüze çykardy. Kislorodyň zäherliligi bilen baglanyşykly beýleki meselelere siňdiriji atelektaz, kislorod bilen örtülen giperkapniýa, ýiti dem alyş sindromy (ARDS) we neonatal bronhopulmoner displazi (BPD) degişlidir.
Absorbent atelektaz. Azot kislorod bilen deňeşdirilende gana gaty haýal ýaýraýan inert gazdyr we şeýlelik bilen alveolýar giňelmegini üpjün etmekde rol oýnaýar. 100% kislorod ulanylanda, kislorodyň siňdiriliş tizligi täze gazyň iberiliş tizliginden ýokary bolany sebäpli, azot ýetmezçiligi alveolýar howa çalşygy gatnaşygy pes bolan ýerlerde alveolýar çökmegine sebäp bolup biler (V / Q). Esasanam operasiýa wagtynda, anestezi we ysmaz, öýkeniň galyndy funksiýasynyň peselmegine, ownuk howa ýollarynyň we alweolalaryň çökmegine kömek edip, atelektazyň çalt başlanmagyna sebäp bolup biler.

Kislorod giperkapniýa sebäp boldy. Agyr COPD hassalary, ýagdaýlarynyň ýaramazlaşmagy wagtynda ýokary kislorod konsentrasiýasyna sezewar bolanda, agyr giperkapniýa sezewar bolýarlar. Bu giperkapniýanyň mehanizmi, gipoksemiýanyň dem alyş ukybynyň saklanmagydyr. Şeýle-de bolsa, islendik hassada dürli derejede oýnamak üçin başga iki mehanizm bar.
COPD hassalarynda gipoksemiýa pes V / Q sebitinde kislorodyň (PAO2) pes alveolýar bölekleýin basyşynyň netijesidir. Bu pes V / Q sebitleriň gipoksemiýa täsirini azaltmak maksady bilen, öýken aýlanyşynyň iki reaksiýasy - gipoksiki öýken vasokonstriksiýasy (HPV) we giperkapnik öýken vasokonstriksiýasy - gan aýlanyşyny gowy şemalladylýan ýerlere geçirer. Kislorod goşundysy PAO2 ýokarlananda, HPV ep-esli azalýar, bu ýerlerde parfýuziýa ýokarlanýar, netijede V / Q gatnaşygy pes bolan ýerlere sebäp bolýar. Bu öýken dokumalary indi kisloroda baý, ýöne CO2-ni ýok etmek ukyby has gowşak. Bu öýken dokumalarynyň köpelmegi, öňküsi ýaly köp mukdarda CO2 çykaryp bilmeýän, has gowy howa çalşygy bolan ýerleri gurban etmek üçin çykdajy edýär, bu bolsa giperkapniýa sebäp bolýar.

Anotherene bir sebäbi, Haldane täsiriniň gowşamagy, bu kislorodlanan gan bilen deňeşdirilende, deoksigirlenen ganyň has köp CO2 alyp biljekdigini aňladýar. Gemoglobin deoksigenlenende, amin efirler görnüşinde has köp proton (H +) we CO2 baglanyşdyrýar. Kislorod bejergisi wagtynda deoksihemoglobiniň konsentrasiýasynyň azalmagy bilen, CO2 we H + bufer kuwwaty hem azalýar, şeýlelik bilen wenoz ganyň CO2 daşamak ukybyny gowşadýar we PaCO2 köpelmegine sebäp bolýar.

Dowamly CO2 saklaýan ýa-da ýokary töwekgelçilikli näsaglara kislorod berlende, esasanam aşa gipoksemiýa ýagdaýynda, SpO2-ni 88% ~ 90% aralygynda saklamak üçin FIO2-ni sazlamak gaty möhümdir. Birnäçe mysal, O2-ni kadalaşdyrmazlygyň ýaramaz netijelere getirip biljekdigini görkezýär; Keselhana barýanlarynda CODP-iň ýiti agyrlaşmagy bilen kesellänleriň arasynda geçirilen tötänleýin barlag muny subut etdi. Kislorod çäklendirmesiz hassalar bilen deňeşdirilende, 88% -den 92% aralygynda SpO2-ni saklamak üçin kislorod goşmak üçin tötänleýin bellenen hassalar ölüm derejesini ep-esli peseldýärdi (7% 2% -e garşy).

ARDS we BPD. Adamlar kislorodyň zäherlenmesiniň ARDS patofiziologiýasy bilen baglanyşyklydygyny köpden bäri bilýärler. Adam däl süýdemdirijilerde 100% kislorodyň täsiri alveolýar zeperlenmä we netijede ölüme sebäp bolup biler. Şeýle-de bolsa, öýkeniň agyr kesellerinde näsaglarda kislorodyň zäherlenmeginiň takyk subutnamalaryny esasy keselleriň ýetirýän zyýanyndan tapawutlandyrmak kyn. Mundan başga-da, köp çişme keselleri antioksidant gorag funksiýasynyň sazlanmagyna sebäp bolup biler. Şonuň üçin gözlegleriň köpüsi aşa kislorod täsiriniň we öýkeniň ýiti şikesiniň ýa-da ARDS-iň arasyndaky baglanyşygy görkezip bilmedi.

Öýken gialin membranasy keseli, alveolýar çökmegi we çişmegi bilen häsiýetlendirilýän ýerüsti işjeň maddalaryň ýoklugy sebäpli ýüze çykýan keseldir. Gialin membranasy keseli bolan täze doglan çagalar, adatça kislorodyň ýokary konsentrasiýasyny talap edýär. Kislorodyň zäherliligi BPD-iň patogenezinde esasy faktor hasaplanýar, hatda mehaniki şemaly talap etmeýän täze doglan çagalarda hem ýüze çykýar. Täze doglan çagalar, öýjükli antioksidant gorag funksiýalary entek doly ösmedik we kämillik ýaşyna ýetmedikligi sebäpli ýokary kislorod zeperlenmesine sezewar bolýarlar. Wagtyndan öň retinopatiýa gaýtalanýan gipoksiýa / giperoksiýa stres bilen baglanyşykly kesel bolup, bu täsir wagtyndan öň retinopatiýada tassyklandy.
Öýken kislorodynyň zäherlenmesiniň sinergistik täsiri

Kislorodyň zäherliligini ýokarlandyryp biljek birnäçe derman bar. Kislorod bleomisiniň öndürýän ROS-yny köpeldýär we blomisin gidrolazyny hereketsizleşdirýär. Hamsterlerde ýokary kislorod bölekleýin basyşy blomisiniň öýken şikesini güýçlendirip biler, şeýle hem periomperatiw döwürde bleomisin bejergisini alan we ýokary FIO2 sezewar bolan hassalarda ARDS-ni beýan edýär. Şeýle-de bolsa, geljekki synag ýokary konsentrasiýaly kislorod täsiriniň, blomisine öňki täsiriň we operasiýadan soňky agyr öýken disfunksiýasynyň arasyndaky baglanyşygy görkezip bilmedi. Paraquat, kislorod zäherliligini ýokarlandyrýan täjirçilik gerbisididir. Şonuň üçin parawat zäherlenmesi we bleomisine sezewar bolan näsaglar bilen iş salyşanyňyzda FIO2 mümkin boldugyça azaldylmalydyr. Kislorodyň zäherliligini güýçlendirip biljek beýleki dermanlara disulfiram we nitrofurantoin degişlidir. Beloklaryň we ýokumly maddalaryň ýetmezçiligi ýokary kislorodyň zaýalanmagyna sebäp bolup biler, bu glutation sintezi üçin möhüm ähmiýete eýe bolan aminokislotalary öz içine alýan tiol ýetmezçiligi, şeýle hem A we E antioksidant witaminleriniň ýoklugy sebäpli bolup biler.
Beýleki organ ulgamlarynda kislorodyň zäherliligi

Giperoksiýa öýkeniň daşyndaky organlara zäherli täsirleri döredip biler. Uly köp merkezli retrospektiv kohort barlagy, kardiopulmoner reanimasiýa (CPR) -dan soň ölümiň ýokarlanmagy bilen ýokary kislorod derejesiniň arasyndaky baglanyşygy görkezdi. Gözleg, CPR-den soň 300 mm Hg-dan ýokary bolan PaO2 hassalarynyň hassahanada ölüm howpunyň kadaly gan kislorody ýa-da gipoksemiýa bilen kesellänler bilen deňeşdirilende 1.8 (95% CI, 1.8-2.2) bardygyny ýüze çykardy. Ölüm derejesiniň ýokarlanmagynyň sebäbi, ROS töwekgelçilikli ýokary kislorod reperfýuziýa şikesleri sebäpli ýürek tutgaýlaryndan soň merkezi nerw ulgamynyň işiniň ýaramazlaşmagydyr. Recentaňy-ýakynda geçirilen bir barlagda, ýokary derejeli PaO2 derejesi bilen ýakyndan baglanyşykly gyssagly kömek bölüminde intubasiýa edilenden soň gipoksemiýaly näsaglarda ölüm derejesiniň ýokarlanandygy beýan edildi.

Beýni şikesleri we insult bilen kesellänler üçin gipoksemiýa ýok adamlara kislorod bermek hiç hili peýdasy ýok ýaly. Trawma merkezi tarapyndan geçirilen gözlegde, ganyň kislorod derejesi adaty näsaglar bilen deňeşdirilende, ýokary kislorod (PaO2> 200 mm Hg) bejergisini alan beýni şikesli näsaglaryň ölüm derejesiniň has ýokarydygy we çykarylandan soň Glazgo koma balynyň pesdigi anyklandy. Giperbarik kislorod bejergisini alýan näsaglar barada geçirilen başga bir barlag, newrologiki çaklamanyň pesdigini görkezdi. Uly köp merkezli synagda gipoksemiýa (96% -den köp) ýiti insult hassalaryna kislorod goşmak ölümiň ýa-da funksional çaklamanyň peýdasy ýokdy.

Uteiti miokard infarktynda (AMI) kislorodyň goşulmagy köplenç ulanylýan bejergidir, ýöne beýle hassalar üçin kislorod bejergisiniň gymmaty jedelli. Kislorod birleşýän gipoksemiýa bilen ýiti miokard infarkty näsaglaryny bejermekde zerurdyr, sebäbi bu ömri halas edip biler. Şeýle-de bolsa, gipoksemiýanyň ýoklugynda adaty kislorod goşmagyň peýdalary entek belli däl. 1970-nji ýyllaryň ahyrynda goşa kör tötänleýin synag, çylşyrymly ýiti miokard infarkty bolan 157 hassany hasaba aldy we kislorod bejergisini (6 L / min) kislorod bejergisi bilen deňeşdirdi. Kislorod bejergisini alýan näsaglarda sinus taxikardiýasynyň has köp we miokard fermentleriniň köpelendigi anyklandy, ýöne ölüm derejesinde hiç hili tapawut ýokdy.

ST segmentiniň beýikliginde gipoksemiýa bolmazdan ýiti miokard infarkty hassalarynda, 8 L / min burun kanula kislorod bejergisi daşky gurşawyň dem almagy bilen deňeşdirilende peýdaly däl. Kislorodyň 6 L / min we daşky gurşawyň dem almagy baradaky başga bir gözlegde, ýiti miokard infarkty bolan näsaglaryň arasynda 1 ýyllyk ölüm we okalma derejesinde hiç hili tapawut ýokdy. 98% -den 100% -e çenli 90% -den 94% -e çenli ganyň kislorod bilen doýgunlygyny gözegçilikde saklamak, hassahananyň daşyndaky ýürek tutgaýly hassalarda peýdasy ýok. Highokary kislorodyň ýiti miokard infarktyna ýetirip biljek zyýanly täsirleri koronar arteriýanyň gysylmagyny, mikrosirkulýasiýa gan aýlanyşynyň bozulmagyny, işleýän kislorodyň köpelmegini, kislorod sarp edilişiniň peselmegini we üstünlikli reperfýuziýa sebitinde ROS zeperlenmesini öz içine alýar.

Netijede, kliniki synaglar we meta-analizler agyr keselhana ýerleşdirilen hassalar üçin degişli SpO2 maksat bahalaryny derňedi. Reanimasiýa bölüminde 434 näsagda konserwatiw kislorod bejergisini (SpO2 maksat 94% ~ 98%) adaty terapiýa (SpO2 bahasy 97% ~ 100%) bilen deňeşdirip, ýeke-täk merkez açyk synag geçirildi. Konserwatiw kislorod bejergisini almak üçin tötänleýin bellenen näsaglaryň reanimasiýa bölüminde ölüm derejesi peseldi, şok, bagyr ýetmezçiligi we bakteriýa. Ondan soňky meta-derňew 25 dürli kliniki synaglary öz içine aldy, insult, trawma, sepsis, miokard infarkty we gyssagly operasiýa ýaly dürli diagnozlary bolan 16000-den gowrak hassahana ýerleşdirilen hassalary öz içine aldy. Bu meta-seljermäniň netijeleri, konserwatiw kislorod bejergisi strategiýalaryny alýan näsaglaryň hassahanada ölüm derejesiniň ýokarlanandygyny görkezdi (degişlilikde töwekgelçilik, 1,21; 95% CI, 1.03-1.43).

Şeýle-de bolsa, soňraky iki sany uly göwrümli synag, konserwatiw kislorod bejergisi strategiýasynyň öýken keseli bolan näsaglarda howa çalşygy bolmazdan ýa-da ARDS hassalarynda 28 gün diri galmagyň derejesini görkezip bilmedi. Recentlyakynda, mehaniki şemaly alýan 2541 hassanyň üstünde geçirilen gözlegde, üç dürli SpO2 diapazonynda (88% ~ 92%, 92% ~ 96%, 96% ~ 100%) maksatly kislorod goşundysynyň 28 günüň içinde diri galmak günleri, ölüm, ýürek tutmagy, aritmi, miokard infarkty, insult ýa-da pnewmotoraks ýaly netijelere täsir etmeýändigi anyklandy. Bu maglumatlara esaslanyp, Iňlis Torak jemgyýetiniň görkezmelerinde uly ýaşly hassahanalarda hassalaryň köpüsi üçin maksatly SpO2 diapazony 94% -den 98% -e çenli maslahat berilýär. Bu ýerliklidir, sebäbi bu aralykdaky SpO2 (impuls oksimetrleriniň ± 2% ~ 3% ýalňyşlygyny göz öňünde tutup) 65-100 mm Hg aralygyndaky PaO2 diapazonyna gabat gelýär, bu ganyň kislorod derejesi üçin howpsuz we ýeterlikdir. Giperkapnik dem alyş ýetmezçiligi howpy bolan hassalar üçin 88% -den 92% -e O2 sebäpli ýüze çykýan giperkapniýadan gaça durmak has ygtybarly maksatdyr.